CON ĐƯỜNG THANH TỊNH

  PHÂN TÍCH ĐẠI KINH MĀLUNKYA Nếu 'ý muốn tu tập' là 'ý đồ của bản ngã', vậy tu là nên làm gì nếu không phải 'ngồi yên'? ‘Tâm từ’ và ‘tâm sân’ có bình đẳng không? Liệu “Đạo Phật thực sự không có con đường?” Những vấn đề này sẽ được phân tích sáng tỏ thông qua một bài kinh cốt lõi: “Đại Kinh Mālunkya –MN64” Mở đầu kinh, Đức Phật hỏi chư Tỷ-kheo: “Các ông có ghi nhớ năm hạ phần kiết sử mà Ta đã dạy không?” Tôn giả Mālunkyaputta nhanh nhẩu đáp: “Con ghi nhớ, bạch Thế Tôn, đó là: Thân kiến, Nghi, Giới cấm thủ, Dục tham, Sân hận.” Tuy trả lời đúng, nhưng tôn giả vẫn bị Phật quở trách: “Ông thọ trì từ đâu? Ông không bị ngoại đạo cật vấn bằng ví dụ đứa bé sao?” Bởi vì kiết sử và tùy miên vốn là cùng một phiền não. Khi bộc lộ thành sợi dây trói buộc là kiết sử; khi còn ẩn ngầm, tiềm tàng trong tâm chưa đoạn trừ là tùy miên. Một đứa trẻ sơ sinh chưa biểu hiện thân kiến, nghi, giới cấm thủ, dục tham, sân hận, nhưng chúng đã có mặt dưới dạng tùy miên. Khi đứa trẻ lớ...

  Đức Phật đã từng dạy “Tánh Không” trong Kinh Nguyên Thủy, nhưng ý nghĩa có giống cách bạn vẫn hiểu? Bài phân tích này sẽ làm sáng tỏ điều đó, dựa trên Kinh Tiểu Không (Trung Bộ 121). Bạn cần có bản gốc Kinh Tiểu Không để tiện theo dõi nội dung. Bài Kinh mở đầu với câu hỏi của Ngài Ananda: "Con được nghe Thế Tôn nói: 'Này Ananda, Ta nhờ an trú 'không', nên nay an trú rất nhiều', thật sự có phải con nghe đúng?" Đức Phật đã xác nhận điều này. Vậy "không" ở đây là gì? Đức Phật bắt đầu lời dạy bằng một ví dụ về lâu đài Lộc Mẫu. Nếu lâu đài không có những đồ vật và con người thế gian, chỉ có một cái “không phải không”, là hội chúng Tỳ-kheo. Tương tự, vị Tỳ-kheo không tác ý thôn làng và con người, mà chỉ tập trung vào khu rừng… Ngài tiếp tục: khi chỉ tác ý duy nhất một thứ (ví dụ lâm tưởng –khu rừng), thì sự nhất trí do duyên lâm tưởng là “có”. Đồng thời tất cả những thứ khác là “không” đối với tâm vị ấy. Nhưng vì sao là thật có? Thế Tôn dạy tiế...

  PHÂN TÍCH ĐẠI KINH PHƯƠNG QUẢNG –TRUNG BỘ 43 Trong hàng Thượng thủ đệ tử của Đức Phật, Tôn giả Sariputta là bậc trí tuệ đệ nhất – vị tướng quân của Chánh Pháp. Đại Kinh Phương Quảng ghi lại cuộc đối thoại thâm sâu giữa Tôn giả Sariputta và Tôn giả Mahākoṭṭhita — hai bậc đại trí tuệ bậc nhất trong Tăng đoàn. Nội dung bài kinh này không chỉ là một cuộc vấn đáp, mà là sự hiển lộ của tuệ giác. Từng khái niệm, từng định nghĩa trong kinh đều chiếu rọi thẳng vào bóng tối vô minh. Sau đây là bài phân tích kinh, bạn cần có bản gốc Đại Kinh Phương Quảng để nắm bắt nội dung. Tuệ - Thức - Thọ - Tưởng Trí tuệ trong Phật pháp không phải là sự hiểu biết kiến thức thế gian, mà là sự thấu suốt Tứ Thánh Đế. Tuệ chỉ có mặt nơi một hành giả trực tiếp thực hành và thâm nhập vào bốn sự thật ấy. Vị ấy thấu rõ khổ là mọi hiện hữu của ngũ uẩn, nguồn gốc của khổ là tham ái, sự chấm dứt khổ là Niết-bàn, và con đường dẫn đến giải thoát là Bát Chánh Đạo. Theo kinh văn, một vị đã chứng đắc Sơ Quả trở ...

  Phân Tích Kinh Mật Hoàn (Madhupiṇḍika Sutta) I. Bối Cảnh và Tuyên Bố Vô Tranh Bài kinh Mật Hoàn (Madhupiṇḍika Sutta) mở đầu với sự xuất hiện của Daṇḍapāṇi, một nhân vật được biết là người theo Đề-bà-đạt-đa (Devadatta) – vị Tỳ-kheo âm mưu phá hoại sự hòa hợp Tăng đoàn. Daṇḍapāṇi đến gặp Đức Phật với dáng điệu kiêu căng, thái độ thiếu tôn kính: tay chống gậy, giọng nói ngã mạn. Ông ta hỏi: “Sa-môn này nói gì? Thuyết giảng điều gì?” Mục đích không phải để học hỏi, mà để dò xét, tìm kẽ hở trong giáo pháp. Ông mong đợi một tuyên bố cụ thể, hòng có cơ hội tranh luận nhằm khẳng định quan điểm cá nhân. Thay vì rơi vào cái bẫy ngôn ngữ ấy, Đức Phật đáp lại bằng một tuyên bố súc tích, sâu sắc và đầy trí tuệ, khiến Daṇḍapāṇi không thể thốt nên lời. Cuối cùng, ông ta chỉ lắc đầu, tặc lưỡi rồi bỏ đi. Lời Đức Phật: “Này hiền giả, Ta thuyết rằng: trong thế gian, từ chư Thiên, Ma vương, Phạm thiên, Sa-môn, Bà-la-môn, chư Thiên và loài người, không tranh luận với bất kỳ ai. Các tưởng ...

  Đức Phật Dạy Chữ "Không" Như Thế Nào Trong Kinh Nguyên Thủy? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi phân tích Kinh Đại Không (Trung Bộ 122) để hiểu đúng về chữ "Không" và so sánh với một số cách hiểu khác. Để nắm bắt nội dung, bạn nên có bản gốc Kinh Đại Không trước mặt, vì đây là một bài kinh dài và sâu sắc. Viễn Ly. Kinh Đại Không mở đầu với câu chuyện các vị Tỳ-kheo tụ tập đông đúc để may y. Đức Phật dạy rằng một vị Tỳ-kheo thích thú và hoan hỷ trong đám đông sẽ khó chứng đắc. Ngược lại, một vị thích độc cư, lấy viễn ly làm nền tảng, mới có hy vọng chứng đắc. Nội Không. Dựa trên nền tảng thực hành viễn ly, Đức Phật đã giới thiệu một trạng thái thiền định đặc biệt gọi là "Nội Không", có được bằng cách không tác ý đến “tất cả tướng”. Ngài dạy rằng đây là trạng thái tâm hướng đến viễn lỹ, thiên về viễn ly, sống độc cư, hoan hỷ trong sự ly dục, làm nền tảng cho đoạn tận các pháp dựa trên “lậu hoặc”. Thực Hành. Trước hết, vị Tỳ-kheo cần an...